Mede door de presentatie ‘Kanker en voeten’ tijdens het Voetcongres 2011 en de daaruit voortvloeiende cursus ‘Voetzorg & Oncologie’, kreeg ik kanker in combinatie met voetverzorging steeds meer in het vizier. Het opdoen van kennis over deze ziekte hoort volgens mij thuis in elke voetzorg-opleiding. Mijn inziens behoort de oncologische voet tot de risico-voeten. Niet alleen omdat kankerbehandelingen vaak bijwerkingen veroorzaken aan de nagels en de huid van de voet, maar ook omdat het tot zenuwbeschadiging kan leiden die de mobiliteit ernstig aantast.

Bovendien blijkt dat verbetering van het welzijn bijdraagt aan het totale genezingsproces. Als medisch pedicure ben ik ervan overtuigd dat ik als voetverzorgster hierin een grote rol kan spelen.

Ik ben dan ook erg blij dat ik als Medisch Pedicure op dit gebied kan en mag werken in het Toon Hermans Huis te Weert. Ik doe dit op vrijwillige basis als aanbieder.

Wat is kanker?

Kanker is een groep van aandoeningen die geken­merkt wordt door onbeheerste celgroei.

Er zijn meer dan 100 verschillende soorten kanker en elke soort wordt ingedeeld op basis van het celtype dat het eerst wordt aangetast. Kanker brengt schade toe aan het lichaam wanneer beschadigde cellen zich onbe­heerst vermenigvuldigen en zo knobbels of weef­selmassa’s vormen die tumoren worden genoemd.

Behalve in het geval van leukemie, waarbij kanker de normale bloedfunctie verhindert door een abnor­male celdeling in de bloedsomloop. Tumoren kunnen groeien en schade toebrengen aan het spijsverteringsstelsel, zenuwstelsel en de bloedsomloop. Tumoren kunnen hormonen doen vrijkomen die de lichaamsfunctie veranderen.

Tumoren die op één plaats blijven en een beperkte groei vertonen, worden over het algemeen aange­merkt als goedaardig (benigne). Meer gevaarlijke, of kwaadaardige (maligne) tumoren ontstaan wanneer er twee dingen gebeuren:

• Een kankercel slaagt erin zich door middel van de bloedsomloop of het lymfesysteem door het lichaam te verplaatsen, waarbij gezond weefsel wordt vernietigd. Dit noemen we invasie. Deze cel slaagt erin zich te verme­nigvuldigen en te groeien, waarbij nieuwe bloedva­ten worden aangelegd zodat hij zichzelf kan voeden . Dit noemen we angiogenese.
• Als een tumor groeit en erin slaagt zich naar andere delen van het lichaam uit te breiden, waar­bij andere gezonde weefsels verdrongen en ver­nietigd worden, wordt gezegd dat het uitgezaaid (gemetastaseerd) is.

Huidklachten

Sommige cytostatica hebben invloed op de huid. Mogelijke klachten zijn:

• een droge huid
• een verkleurde huid
• plotselinge uitslag
• snellere verkleuring of verbranding van de huid door de zon
• bruine vlekken, een bruine verkleuring of juist witte pigmentloze vlekken kunnen ook het gevolg zijn van cytostatica.
• Doorgaans zijn al deze huidklachten tijdelijk van aard.

Wat kunt u zelf doen

• Smeer uw huid goed in met een anti-zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor.
• Probeer voorzichtig uit hoe uw huid op zonlicht reageert.
• Voorkom langdurig zonnen tot 6 à 8 weken na de chemotherapie.
• Wees voorzichtig met zon op uw hoofd en bedek uw hoofd als door de chemotherapie uw haar is uitgevallen.

Hand en voetsyndroom

Sommige cytostatica kunnen het hand/voet-syndroom veroorzaken. Dit is een reactie van de huid van de handpalmen en voetzolen. Dit omdat de medicijnen de gewoonte hebben zich te concentreren in de palmen van je hand en je voetzolen. Mogelijke klachten van het hand/voet-syndroom zijn:

• jeuk
• pijn of gevoeligheid
• roodheid
• schilferende of vervellende huid
• zwelling
• blaren
• infectie

Wat kun je doen om het te voorkomen?

Probeer zo vaak mogelijk een vocht inbrengende crème aan te brengen, let erop dat je het ook goed in de huidplooien smeert. Controleer altijd even of je niet allergisch reageert. Dit kan zomaar het geval zijn. Ook al was dit eerder niet zo. Dit komt dan door de verandering van de structuur van je huidcellen.

Zorg dat je handen en voetzolen niet teveel in aanraking komen met heet water. Neem een bad of een douche met lauwwarm water. Dompel je handen en/of voeten in een koud badje, het liefst 3 of 4 keer per dag.

Probeer handelingen te vermijden waarbij je over je huid gaat wrijven, zelfs als het gaat om een lichte druk op je handen. Denk dan bijvoorbeeld aan het grondig wassen van je handen, vastgrijpen van gereedschappen, typen, een instrument bespelen of auto rijden. Draag liever geen strak zittende kleding of plakband/pleisters die rechtstreeks op je huid drukken. Als je zit of ligt, probeer het dan zo zacht mogelijk te maken met lekkere kussens en leg je benen omhoog op een extra kussentje Als je op je zij slaapt kun je ook overwegen om een kussen te plaatsen tussen je benen of een zachte pyjama dragen. Zo wordt voorkomen dat je ’s nachts je benen tegen elkaar wrijft. Probeer onnodige (lange)wandelingen te vermijden zeker als het gaat om hardlopen of andere zeer intensieve inspanningen Draag zoveel mogelijk wijd zittende kleding en makkelijk zittende schoenen met zachte soepele zolen Bespreek het met je oncologieverpleegkundige als de palmen van uw handen of voetzolen rood en gevoelig worden. Het kan zijn dat de chemotherapie moet worden uitgesteld of dat de dosis moeten worden aangepast om te voorkomen dat je meer last gaat krijgen van het hand- en voetsyndroom.

Wat kun je zelf doen?

Als je toch last gaat krijgen van een hand- en voetsyndroom dan zijn er dingen die jezelf kunt doen om de symptomen te verlichten. Zorg dat je handen en voeten koel blijven. Je kunt bijvoorbeeld een ice-pack in je handpalmen of onder je voetzolen leggen ter afkoeling maar een pak diepgevroren pak erwtjes kan ook. Probeer het steeds gedurende 15 tot 20 minuten vol te houden.

Breng een zachte lotion of crème aan maar probeer het niet te hard in te wrijven. Als er blaren of zweertjes ontstaan gebruik dan alleen een zeer verzachtende crème je arts of oncologieverpleegkundige kan je hier meer over vertellen. Een arts kan je hiervoor ook speciale wondzalf voorschrijven.
Ook kun je bij je arts terecht voor de volgende ondersteunende medicatie:
Pijnstillers zoals paracetamol; ze kunnen helpen om de pijn te onderdrukken.
Je arts kan ontstekingsremmers voorschrijven om het hand- en voetsyndroom te behandelen.

Klachten aan je nagels

Bepaalde cytostatica veroorzaken nagelafwijkingen. Mogelijke klachten zijn:

• Ribbels op nagels
• Brokkelige nagels
• Loslatende nagels
• Schimmel nagels
• Verkleurde nagels

Met hand- en voetkoeling probeert men om problemen met de nagels van handen en voeten te voorkomen. De handen en/of voeten worden dan gekoeld met een (hand)schoen met koelvloeistof. Deze methode wordt nog maar weinig toegepast en wordt ook niet altijd als prettig ervaren.

De cytostatica kan een kleur geven aan je nagel ( de kleur van je cytostatica ) deze trekt weg wanneer de cytostatica gestopt wordt. Dit kan dan 2 tot 4 weken duren.

Sommige cytostatica kunnen (tijdelijk) beschadigingen aan de zenuwuiteinden veroorzaken. Dit heet neuropathie. Mogelijke klachten zijn:

• Tintelend of verdoofd gevoel in vingertoppen en tenen
• Lichte gevoelloosheid van voetzolen, lippen, kin en neus
• Verstoring van koude- en warmtegevoel
• Krachtverlies in benen en/of armen
• Spier- en gewrichtspijn

Wat kun je er zelf aan doen

Laat jezelf soms eens goed verwennen of neem een lauwwarme (niet te hete en lange) douche of bad om je te ontspannen. Smeer je dan in met een crème of zalf tegen een droge huid. Wees voorzichtig met de zon en zorg dat je goede crème met een hoge beschermingsfactor gebruikt. Hou zoals al eerder aangegeven in de gaten of je niet allergisch reageert op de producten. Probeer ze altijd eerst uit op een klein stukje van je lichaam. Ontsmettende zeep is aan te raden bij wondjes of pukkeltjes. Gebruik een nagelharder om je nagels te versterken en afbrokkelen te voorkomen.

Bij FeetCare4You is het altijd mogelijk om een hiervoor een wellness behandeling af te spreken die speciaal gericht is op de oncologische huid/nagelproblemen. Voor een afspraak kunt u contact met ons opnemen of bellen naar 0495-531422.

Medio 2010 ging ik op zoek naar goede verantwoorde producten voor de wellness in mijn praktijk. Ik ben toen in contact gekomen met de producten van Botanical Beauty. Dit zijn 100% biologische / natuurlijke producten. Ik gebruik tijdens de wellness behandeling de Dode Zeezout scrub en de Butter pakking. Dit werkt genezingsbevorderend en ontspannend en is geschikt voor alle huidtypen. Voornaamste werking: het reguleert de aanmaak van nieuwe huidcellen (bijv. bij eczeem psoriasis maar ook bij oncologie patiënten), de structuur van de huid en nagels wordt verbeterd, wonden genezen sneller, het heeft een desinfecterende werking. Verder reinigt de Dode Zee zout van Botanical de poriën van de huid en verwijderd de oude droge huidcellen. De dode zeezout bevat een hoge concentratie van mineralen en vitamines.

De reacties op deze behandelingen zijn erg positief: zelfs al na 1 of 2 keer treedt er zichtbare huidverbetering op. Men is ook meteen van de jeuk en pijn af, de huid is minder droog. Bij de meeste cliënten volgt een goed herstel, dit mede door het gebruik van extra mineralen en vitamines. Men krijgt hierdoor zelfs een betere werking van de stofwisseling en een versnelde afvoer van de afvalstoffen in je lichaam. Door de pakking komt er een beschermlaagje over de huid die 24 uur blijft zitten. Door de hoge concentratie van Vitamines en mineralen is het meteen een hele gezonde boast voor je lichaam. Omdat gedurende de hele behandeling rustgevende muziek op de achtergrond speelt en de butter dmv een voetmassage wordt aangebracht heeft deze wellness behandeling tevens een zeer ontspannende werking.

Omdat ik zowel als verpleegkundige als medisch pedicure veel ervaring heb op dit gebied kunt u tijdens de behandeling op heel wat vragen gericht op oncologisch gebied antwoord krijgen. Ik draag graag mijn kennis hierover door.

Oncologische Huidverzorging

Naast de medische oncologische hand- en medische oncologische voetzorg verlenen we ook oncologische gezichtsverzorging:

Meer informatie